Zes namen

Deze week toch nog een – onvermijdelijk - stukje geschiedenis. Aanstaande zaterdag 4 mei verzamelen zich weer vele IJsselsteiners rond het oorlogsmonument achter de Oude Nicolaaskerk.

Schoolkinderen merken wel eens op dat het monument op een schoorsteen lijkt. In werkelijkheid is het in vorm en materiaalgebruik eigenlijk een traditionele zuil, maar dan wel een zuil die wordt onderbroken door vijf gedraaide blokken. Die blokken symboliseren de jaren van bezetting en ordeloosheid.

Vijf blokken symboliseren de jaren van bezetting

Het monument werd ter gelegenheid van de 50-jarige bevrijding in 1995 opgericht als vervanging van een ouder monument. Het ontwerp is van Joska Tódt Varju, die als jongen de Sovjet-onderdrukking van Hongarije was ontvlucht en onvrijheid aan den lijve had ondervonden. Op het monument staan zes namen van gesneuvelden; dus niet vijf zoals soms wordt beweerd. Nico Steenbeek, Herman Benschop en Willem Hoogendoorn vielen in de strijd tegen Nazi-Duitsland. De overige drie namen: Jan de Kuijer, Albert Belo en Marinus Volwerk zijn van IJsselsteinse jongens die om het leven kwamen bij de militaire acties in voormalig Nederlands Indië in de periode 1946-1949. Met huidige inzichten is het verleidelijk om die acties te veroordelen als koloniale onderdrukking. Dat doet geen recht aan de veteranen en gesneuvelden, en gaat voorbij aan de bittere noodzaak om een einde te maken aan de bloedige chaos na de Japanse bezetting. Het doel was: herstel van de orde in de aanloop naar onafhankelijkheid, en niet herstel van de koloniale overheersing. Zo realistisch waren Drees en Schermerhorn wel. In juni is het 75 jaar geleden dat de invasie van Normandië plaats vond. Zeventig jaar geleden kwam in december een einde aan de oorlog in Indonesië. Ook dat mag niet vergeten worden.

Rinus Verweij