Schat aan informatie beschikbaar in eeuwenoude archieven
Algemeen
548
keer gelezen
IJSSELSTEIN / LOPIK / MONTFOORT/ REGIO • Wat deed jouw betovergrootvader? Hoe lang woont jouw familie al in IJsselstein? Hoe zag Lopik er 200 jaar geleden uit? Veel mensen vinden het ontzettend leuk om in hun eigen geschiedenis te duiken. Het RHC Rijnstreek en Lopikerwaard biedt daarin een schat aan informatie.
De bewaarde documentatie en de vaak eeuwenoude archieven vertellen de geschiedenis van de streek en de mensen die er leefden. Frank van Rooijen, streekarchivaris-directeur van het Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard, vertelt hoe geschiedenis weer tot leven komt.
“We hebben zoveel informatie. Bijvoorbeeld als je op zoek bent naar oude bouwdossiers. Het RHC bewaart veel tekeningen die bij een vergunning voor de bouw of verbouw van een pand horen. Wanneer je bij het RHC terecht kunt, staat overzichtelijk op onze website in het bouwvergunningenoverzicht. Zo hebben we van IJsselstein vanaf 1905 tot 1999 de bouwvergunningen beschikbaar.”
Maar het centrum biedt ook veel archiefstukken als je je eigen persoonlijke geschiedenis wilt terugzoeken. “Het is indrukwekkend om te lezen dat jouw betovergrootmoeder drie kinderen in één jaar heeft verloren. Of dat jouw overgrootvader het zwarte schaap in de familie was door te zijn opgepakt voor openbare dronkenschap. Door onze website kunnen we veel geïnteresseerden langs de digitale weg snel en makkelijk van dienst zijn. Iedereen is welkom om zijn of haar geschiedenis te komen onderzoeken.”
Van Woerden tot Lopikerkapel
“De geschiedenis van onze archiefdienst zelf gaat terug tot 1972. Wij vieren zelf dit jaar ons eigen 50-jarig bestaan. We zijn ooit begonnen als het Streekarchivariaat Rijnstreek voor de (destijds) Zuid-hollandse gemeenten Woerden, Bodegraven, Reeuwijk en Driebruggen en het Groot-Waterschap van Woerden. Door de gemeentelijke herindeling en de fusie van waterschappen tot Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden kregen we een groter werkgebied. In 1994 sloot de gemeente Montfoort zich aan bij de gemeenschappelijke regeling. En in 2008 zochten de gemeenten IJsselstein, Lopik en Oudewater aansluiting, gemeenten die tot dan voor de archiefzorg een eigen samenwerkingsverband hadden. Vanaf toen droegen we Regionaal Historisch Centrum Rijnstreek en Lopikerwaard en hebben we dus echt een heel groot gebied onder ons.”
Een pronkstuk van het centrum is het alleroudste document dat het RHC bewaard. Dit hoort bij het archief van het Groot Waterschap van Woerden. Het stuk dateert van 11 mei 1322 en gaat over de oprichting van het waterschap door Graaf Willem III. Het bestuur dat werd ingesteld, bestaande uit de baljuw (dijkgraaf) en heemraden, moest de waterstaatszorg in het zogenaamde Land van Woerden verbeteren.
Naast de archieven die vanuit overheidswege bewaard dienen te worden volgens de Archiefwet, kan het centrum ook putten uit particuliere archieven. “Kerken zijn daarin het schoolvoorbeeld. Daarin lees je terug over het onderwijs, armenzorg en het verenigingsleven. De geschiedenis gaat echt leven als je bijvoorbeeld leest dat een besmettelijke ziekte als de pokken in de 18e eeuw voor veel onrust zorgde. En dat bezorgde burgers zich boos maakten wanneer ze een besmet iemand gewoon over straat zagen lopen. De vergelijking met de huidige tijd en corona is dan zo gemaakt.”
Oproep bevolkingsregister Jaarsveld
Vrijwilligers zorgen ervoor dat veel informatie digitaal toegankelijk wordt gemaakt. Het centrum deed dit eerder voor onder meer de archieven van IJsselstein en is nu bezig met de bevolkingsregisters van Jaarsveld over de periode 1900 - 1910. “Iedereen kan via de website van het RHC zich aanmelden voor dit crowdsourceproject. Vanuit huis kunnen mensen dan helpen deze registers van Jaarsveld te indexeren. Je zit dan eigenlijk meteen op de eerste rij wat de geschiedenis betreft in jouw regio. En we zoeken nog mensen voor dit project. Via het kopje ‘crowdsourcing’ op de RHC-site kunnen mensen zich aanmelden. Ze zijn van harte welkom.”
Op zoek naar informatie over vroeger? Het RHC Rijnstreek en Lopikerwaard beschikt over een schat aan informatie over het verleden. Het RHC is iedere dag geopend van 9.00 tot 16.30 uur. Het centrum bevindt zich in het nieuwe gemeentehuis van Woerden. Van maandag tot donderdag kent het centrum een vrije inloop, voor vrijdag kunnen mensen een afspraak maken.