Fietsend snuffelen aan de luchtkwaliteit

De provincie Utrecht is in het najaar het experiment ‘Snuffelfiets’ gestart, waarbij fietsers digitaal gegevens over fijnstof en fietsmobiliteit verzamelen. Op initiatief van KlimaatNeutraal IJsslstein (KNIJ) konden ook IJsselsteinse deelnemers zich op de valreep inschrijven.

IJSSELSTEIN – Twaalf inwoners konden nog aan het experiment – dat ruim 500 deelnemers in de provincie omvat – meedoen. Zij fietsen een jaar lang met een speciaal meetkastje aan het stuur. Alle fietsritten tellen mee: “Van korte boodschappenritjes tot fietstochten en woon-werkverkeer”, vertelt Ivon Vrolijk van KNIJ. Al fietsend worden de lucht- en wegkwaliteit – ook trillingen worden geregistreerd – en de mobiliteit gemeten door het ingenieuze kastje. “De gebruikers zijn geregistreerd, kunnen inloggen op het programma en zelfs hun kastje uitlenen. Via een app kunnen de deelnemers direct zien hoe gezond de lucht is op de routes die ze fietsen.” Ook tijdens slecht weer: “Het snuffelkastje, dat overal goed werkt waar een 4G-netwerk is, is bestand tegen een flinke hoosbui”, lacht Ivon. “Maar ook tegen mooi weer van een fietsvakantie in Frankrijk.”

De kleuren van de routes variëren van blauw en geel naar rood. “Die laatste kleur is niet dodelijk, maar geeft wel aan dat er veel schadelijke fijnstof wordt gemeten.” En blauw staat niet alleen voor gezonde lucht: “Het kan, zeker bij een lange route, ook betekenen dat de fiets op de trein is gezet.”

Ondertussen zijn de deelnemers enthousiast en fietsen de IJsselsteiners voor hun plezier al extra extra kilometers om nog meer meetresultaten te verzamelen. “Als KNIJ hebben we zelfs een WhatsAppgroep aangemaakt, om onderling tips en vragen uit te wisselen en ervaringen te delen. Laatste appte iemand dat hij een gele route had gereden.”
Ook bij de onderzoekers is het enthousiasme groot. “We hopen dat iedereen na een jaar door wil fietsen met de meetkastjes, zodat we nog mee data kunnen verzamelen”, zegt Mick van Reem, terwijl hij de kastjes op de fietsen monteert. Zijn vrolijke groet bij het afscheid: “Snuffel ze!”

Nederland is een fietsland, maar met (te) weinig beschikbare kennis over fietsen in vergelijking met de auto. Hierdoor blijft fietsen vaak onderbelicht in het mobiliteitsbeleid. De laatste jaren groeit de aandacht voor de fiets en kunnen fietsers bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke problemen, zoals: verkeer, luchtkwaliteit, volksgezondheid, interactie en welzijn. Utrecht wil een koploper zijn op het gebied van fietskennis en met het snuffelexperiment bijdragen aan de ontwikkeling van fietsend Nederland.