Leen in de bieb eens een levend boek

De bibliotheek aan de Overtoom: bezoekers gaan erheen om boeken te lenen, kranten te lezen, te studeren of om activiteiten bij te wonen die met taal te maken hebben. Voor één keer – op zaterdag 7 maart van 12.00 tot 16.00 uur – is de boekencollectie uitgebreid met Levende Boeken; mensen met een bijzonder persoonlijk verhaal, voor een klein half uur ‘te leen’ voor een een-op-eengesprek. Gratis voor iedereen.

IJSSELSTEIN – In de Human Library – de Mensenbibliotheek – lees je geen boeken, maar interessante mensen, die je in het dagelijks leven niet snel spreekt. Zoals: een vluchteling, een hooligan, een ex-crimineel, een transgender, een dakloze of een tienermoeder. Zij zitten klaar om hun levensverhaal te vertellen. In een open gesprek, een-op-een, waarin alles gevraagd en besproken kan worden. Klopt wat we denken over mensen op basis van de buitenkant wel met de werkelijkheid? Durven bezoekers het aan om hun ‘vooroordeel’ te ontmoeten? De Human Library is een beproefd concept van Deense oorsprong, dat mensen met elkaar in contact brengt om zo vooroordelen te onderzoeken en tegen te gaan.

Samen in gesprek

Net als in een gewone bibliotheek waar boeken toegang geven tot onbekende werelden, biedt de Human Library bezoekers de mogelijkheid in de belevingswereld van een ander te stappen. Op een simpele manier: door onbevangen met elkaar in gesprek te gaan. Ilja Bakker, coördinator Publieksservice van de bibliotheek, kwam met het concept in aanraking door Maya Smits, een van de ‘levende boeken’. Ze was direct enthousiast. “Samen met Lister – een organisatie die mensen met psychiatrische- of verslavingsproblemen begeleidt – zijn we het evenement gaan opzetten. Met IJsselsteinse ‘boeken’ in de hoofdrol.”

De schaamte voorbij

Maya Smits is ambassadeur van ‘Samen sterk zonder stigma’ en werkt bij Lister als ervaringsdeskundige. “Ik heb een behoorlijke rugzak”, vertelt ze. Depressie, een relatie met geweld, suïcidaliteit, kanker en opname in de GGZ; ze maakte het allemaal mee. Ze vindt dat er om deze thema’s nog teveel taboes zijn. “Alles moet bespreekbaar zijn. Ik ben uit schaamte te lang met alles rond blijven lopen en toen ik ging praten had ik het gevoel de vuile was buiten te hangen. Want over problemen praat je toch niet? En wat onder het tapijt wordt geveegd bestaat niet. Maar ik ben de schaamte voorbij en kan mezelf weer zijn. Ik heb niets te verbergen; ik ben echt een open boek. Te lang heb ik me aan iedereen aangepast en wist ik niet wie ik zelf was.”

Transgender

Hetzelfde geldt voor Mason Hoogendoorn, geboren als meisje, die ook een boek schreef: ‘Dagboek van een transgender.’ “Ik heb dertig jaar gezocht hoe ik mijn christelijke geloof met mezelf moest combineren, want ik kan mijn geloof of gevoel niet zomaar aan de kant zetten. De wanhoop heeft me bijna echt naar de afgrond geleid. Volgens de mensen om mij heen mocht ik er niet zijn, ook al zegt het geloof iets anders. Kennelijk hebben zij een goedkope versie van de bijbel waar het hoofdstuk over liefde en gij zult niet oordelen uit is verdwenen.” Zijn opvoeding vergrootte hij uit: “Niet praten, zelf je problemen oplossen. Door goede gesprekken met een dominee en een psychiater leerde ik voor mezelf kiezen. Het was ik, of een eind tussen zes planken.” Zijn keuze leidde ertoe dat hij weer het transitietraject is ingegaan en doorzet. “Op het zwakste moment heb je hulp nodig, kwetsbaarder kon ik niet zijn. En goede hulp kan het verschil zijn tussen leven en dood. Ik voel me nu bevrijd; alsof ik kan vliegen.”

Chronisch ziek

Silvia Borgers was altijd een bezige bij, ze was opgeleid tot keramist, runde haar atelier, gaf les en exposeerde haar werk. “Ik voelde me al 12 jaar moe, maar weet dit aan mijn drukke leven met werk en gezin. “Ik ging naar de huisarts toen ik ook pijnlijke gewrichten en spierpijn kreeg. Hij vond niets. Het zou wel iets ‘tussen mijn oren’ zijn. Tot ik drie jaar geleden van de pijn in mijn voeten en enkels nog nauwelijks kon lopen.” Korte tijd later in het ziekenhuis luidde de diagnose: de zeldzame ziekte SarcoÏdose. Met grote gevolgen. “Ik heb dagelijks pijn en wordt ‘s ochtends al uitgeput wakker. Ik moest mijn werk stoppen. En wat te doen met alle goedbedoelde adviezen? Je zit niets aan me, maar ik ben wel ziek. Niet zielig”, benadrukt ze. “Het gaat om begrip en geen vooroordelen.”