Ex-gedetineerden zetten zuivere koffie op het Cals

Vierdeklassers van het Cals College kregen deze maand bijzondere gastdocenten op bezoek in de les maatschappijkunde. Twee ex-gedetineerden vertelden hoe werken bij Zuivere Koffie hun leven veranderde en hoe zij daarmee een eerlijke kans kregen op een succesvolle terugkeer in de samenleving.

IJSSELSTEIN - Het is druk bij de koffiekar van Zuivere Koffie op het schoolplein. Docenten en leerlingen laten zich de koffie goed smaken. De leerlingen krijgen ook de les achter de koffie te horen; van Steve (31) en Stephan (31). Een les over op jonge leeftijd verkeerde keuzes maken en de gevolgen ervan. Als de gasten vragen wie er wel eens met de politie in aanraking is geweest gaan er aarzelend wat handen omhoog. “Wij startten op jullie leeftijd”, vertelt Steve. Het leven dat hij als kind in Colombia ontvluchtte kreeg in Nederland toch grip op hem. “Geen opleiding en het geld lonkte.” Voor Stephan begon het met kattenkwaad: “Je beseft als kind niet waar het toe kan leiden. Ik stopte na 3 vwo. Had ik maar een betere keuze gemaakt. Met een diploma had ik ook een luxe leven kunnen bereiken.” Hij zag zijn droom, om snel miljonair te zijn, vervliegen in de gevangenis. “Ik heb door de criminaliteit geproefd van luxe. Ik leefde in een waas, alles draaide om geld. Maar of ik gelukkig was? En de gevolgen?” De leerlingen luisteren doodstil als hij vertelt hoe hij door het arrestatieteam van zijn bed werd gelicht. De harde confrontatie: “Mijn zoontje heeft dit gezien, dat vond ik het ergst.” En dan de detentie: “Eerst zes maanden, 23 uur per dag in een klein vertrek met een celmaat. Nooit alleen: dat hou je thuis met je vrouw al niet uit. Geen bezoek. Je verliest alle gevoel van tijd in die betonnen gevoelloze omgeving.” Daarna de straf uitzitten. “Je zit op de blaren van je slechte keuzes. Dat is ‘rijkdom’ niet waard. En een gevangenis is zeker geen hotel, zoals veel mensen denken.”
Gevangenis
In de gevangenis van Zaanstad werd het tweetal opgeleid tot barista. “De onderneming is het idee van een ex-gedetineerde”, vertelt Social Impactmaker Diana Kruft. Het is een groeiend succesvol project, waaraan ook producten zijn toegevoegd met namen als Koekje van eigen deeg en Guiltea. “Alles gemaakt in de gevangenis. Gemotiveerde gedetineerden leren daarmee een vak en werkritme. De zelfwaardering groeit en dat bevordert de resocialisatie. De koffiebranderij biedt letterlijk warmte, aandacht en oprechte interesse in hun talenten.”
Lastige thema’s
Docent Giséla Specht vindt gastlessen belangrijk. “We halen de maatschappij maar binnen; van politiek tot Zuivere Koffie. Het geeft de leerlingen - die vaak een ‘etikettheorie’ volgen - ‘Eens een dief altijd een dief’ - andere inzichten.” Alle onderwerpen zijn tijdens maatschappijkunde bespreekbaar, ook lastige thema’s zoals homoseksualiteit. “We zetten mediahypes in de juiste context en zetten de leerlingen met goede argumenten aan het denken. We schuifelen de weg vrij voor alle meningen. We prikken in de bubbel en laten er frisse wind in waaien.”