Veteranen uit de Lopikerwaard vertellen
Algemeen
1.098
keer gelezen
Verhalen van veteranen uit de Lopikerwaard; het boek had vorig jaar ter gelegenheid van 75 jaar vrijheid al moeten verschijnen. Nu publieke bijeenkomsten op 4 en 5 mei nog steeds niet mogelijk zijn, is het boek met een kleine ceremonie verschenen, maar niet minder belangrijk voor jong en oud.
IJSSELSTEIN - Negentien veteranen vertellen over hun ervaringen tijdens missies van de Nederlandse krijgsmacht. Het zijn verhalen van enkele Indiëveteranen uit eind jaren ‘40 na de Tweede Wereldoorlog, maar vooral van veteranen van recentere missies. Ton Monster is een van hen. Samen met veteraan John van Houten vertelt hij over zijn uitzendingen naar Irak (2004), Afghanistan (2008) en Mali (2018).
Hechte band
In Afghanistan was hij compagnies sergeant-majoor - ‘de moeder van de eenheid’ - van de Stierencompagnie, zoals hij zelf uitlegt. In Mali was hij taskgroup adjudant; onderofficier naast de commandant en verantwoordelijk voor 250 manschappen. En dat gaat verder dan de missie alleen. “Ik houd de zorg voor mijn mannen.” Hij begeleidt ze ook na afloop in goede en slechte tijden. “Op weg naar werk of uitkering, als ze kampen met PTSS en ik heb ook contact met de ouders van omgekomen jongens. Ik ken alle wegen in de hulpverlening.” Vooral de band onder de Afghanistanveteranen is hecht. “We zien elkaar – zo’n 65 man – bij herdenkingen, samenkomsten en er zijn onderlinge contacten.” Van Houten vult aan: “Die band is bijna logisch. Je bent maandenlang 24/7 bij elkaar en in het veld komt er heel wat op je af.”
Vertrouwen
Loyaliteit en vertrouwen zijn belangrijk, daar traint Monster als eerste luitenant en pelotonscommandant, verantwoordelijk voor het opleiden van soldaten voor de Luchtmobiele Brigade – de Rode Baretten – zijn mannen op. “Mijn prio is goed opleiden om te zorgen dat ze allemaal heelhuids terugkomen. Daar doe ik geen enkele concessie in. Als leidinggevende moet je altijd een stap vooruit denken; een klein foutje of een verkeerde inschatting is een risico en kan al het verschil betekenen tussen leven en dood.”
Roeping
Het militaire beroep is voor Monster een roeping. “Ik wist als kleuter al dat ik militair wilde worden.” Dat is kiezen voor een beroep met geen 9-tot-5-mentaliteit en een risico het hoogste offer te moeten brengen: je leven.” De impact is groot. “Dat mis ik in het onderwijs; in de geschiedenislessen wordt nauwelijks gesproken over recente missies.” Volgens van Houten en Monster gaat defensie ook niet goed om met de gevolgen van de missies. “Een veteraan met PTSS vraagt niet zelf om hulp, dat moet een ander doen. En er moet meer erkenning zijn, veteranen hebben iemand nodig die zich hard maakt voor hun belangen. Daar ontbreekt het vaak aan.” Voor Monster is zijn beroep bijna zijn ‘thuis’. “Als ik in november afzwaai zal ik mijn gezin bedanken, ik heb ze zeker weten tekort gedaan.”
Lysette Verwegen
Een klein foutje kan het verschil maken tussen leven en dood