Veteranen graven door in Waterloo

“Bij deze poort is geschiedenis geschreven. Ze hebben hem nog net op tijd dichtgegooid. Anders was het allemaal heel anders gelopen! Kasteel Hougomont was van vitaal strategisch belang in de strijd tegen Napoleon.’’ De IJsselsteinse Afghanistan-veteraan Wim van Esch vertelt het alsof hij er zelf bij was. Samen met de in Linschoten wonende Nieuw Guinea-veteraan Frits Rosner was hij voor het tweede achtereenvolgende jaar in Waterloo onder Brussel om deel te nemen aan het opgravingsproject ‘Waterloo Uncovered’,

IJsselstein/Linschoten - Van Esch en Rosner kregen bij hun deelname aan het het van origine Britse project deze keer versterking van nog zes andere Nederlandse veteranen. In de schaduw van de poort van het historische kasteel vertelt Wim ondanks de verzengende hitte enthousiast over het project. Volgens hem is het project niet alleen van historisch, maar ook van maatschappelijk belang. “Het blijkt dat veteranen die lijden aan PTSS - Post Traumatisch Stress Syndroom - voor de verwerking van heftige ervaringen veel baat hebben bij het in groepsverband uitwisselen van ervaringen en het verrichten van lichamelijk werk in de buitenlucht.”

Op en rond het kasteel zijn meerdere opgravingsplaatsen zichtbaar. Aan de binnenzijde van de noordpoort zijn in een smalle sleuf restanten van funderingen zichtbaar. Er zijn interessante vondsten gedaan: loden musketkogels, en vuurstenen waarmee de musketten werden afgevuurd. Kasteel Hougomont beschermde de rechtervleugel van Wellingtons leger. Het eerste wat Napoleon deed bij het begin van de Slag bij Waterloo op 18 juni 1815 was proberen om dit kasteel in te laten nemen. De zuidpoort was dicht, maar de noordpoort stond nog open. De Fransen stormden naar binnen als een troep wolven. Met veel moeite wisten de Britse verdedigers de poort dicht te duwen. De tientallen indringers sneuvelden in verbeten man tegen man gevechten. ‘’Alleen een jong tamboertje werd gespaard’’, weet Van Esch te vertellen. ‘’Hij mocht zijn trommel houden.” De rest is geschiedenis. Napoleon vond zijn ‘Waterloo’.
Als dit gebouwencomplex toen door de Fransen was veroverd, was de veldslag mogelijk heel anders afgelopen. Het complex werd gedeeltelijk verwoest en is nooit meer helemaal opgebouwd. Het project is in 2015 gestart op initiatief van onder anderen Charles Foinette, die diende bij de Coldstream Guards; een Brits eliteregiment dat in de slag bij Waterloo een sleutelrol speelde door dit kasteel met hand en tand te verdedigen. De universiteiten van Gent en Glasgow verleenden vanaf het begin hun medewerking. Een belangrijk aandeel in de begeleiding van de opgravingen heeft de Brit Tony Pollard, als archeoloog verbonden aan de universiteit van Glasgow. Hij is gespecialiseerd in slagveld-archeologie, en heeft naam gemaakt als presentator van enkele documentaires voor de BBC en National Geographic.

Voor belangstellenden: meer informatie over het project is te vinden op www.waterloouncovered.com.