• De patrijs is een van de beschermde bijzondere broedvogels.
• De patrijs is een van de beschermde bijzondere broedvogels. Foto: Provincie Utrecht

Provincie Utrecht start jaarlijkse telling bijzondere broedvogels

Nieuws

REGIO • De patrijs, ringmus en grote karekiet. Voorbeelden van bijzondere broedvogels die dreigen te verdwijnen uit Nederland. Ze zijn daarom beschermd volgens de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Ook de provincie Utrecht – waar deze vogels voorkomen - is verplicht zich hiervoor in te zetten. Daarom worden deze vogels de komende maanden weer geteld in de Utrechtse natuur. 

Met verrekijker en tablet in de hand trekken onderzoekers door bossen, moerasachtige gebieden en weilanden om vast te leggen hoeveel bijzondere broedvogels ze tegenkomen. Ook ‘dag-actieve’ zoogdieren zoals eekhoorns en konijnen worden in het onderzoek meegenomen. Mede door deze jaarlijkse tellingen kan de provincie de natuur in de gaten houden en maatregelen nemen als dat nodig is.

Met subsidie
Samen met terreinbeherende organisaties en boeren werkt de provincie aan het behouden, versterken en verbinden van de natuur, het landelijk gebied en de plant- en diersoorten die daar leven. De samenwerkingspartners krijgen hiervoor een vergoeding in de vorm van subsidie.

Bijzondere broedvogels en dag-actieve zoogdieren worden door de provincie Utrecht sinds 1984 geteld. Dit gebeurt vooral in beschermde Natura 2000-gebieden, maar in mindere mate daarbuiten. Daardoor is er relatief weinig bekend over beschermde soorten in bossen, moerasachtig en agrarisch gebied. In 2023 is daarom besloten de monitoring naar bijzondere broedvogels in de provincie Utrecht voor een periode van tien jaar uit te breiden.  

Ook telling van dag-actieve zoogdieren
Omdat van dag-actieve zoogdieren ook weinig kennis beschikbaar is, worden deze in de telling meegenomen. Het onderzoek richt zich onder andere op ‘aandacht- en icoonsoorten’: dieren die vooral voorkomen in de provincie Utrecht. In moerasachtig gebied is dit de blauwborst. In agrarisch gebied gaat het om de gele kwikstaart, graspieper, zomertaling, veldleeuwerik, wulp en haas. In bossen telt men de zwarte specht, boomleeuwerik en reeën en in kleinschalig cultuurlandschap de spotvogel en ringmus.

Bepalend voor natuurbeleid
De resultaten van het broedvogelonderzoek zijn eind 2024 bekend. Wanneer de monitoring over tien jaar is afgerond, kan de provincie voor een groter aantal soorten een betrouwbare trend bepalen die aangeeft of een soort in aantal afneemt, toeneemt of stabiel blijft. Deze gegevens helpen om het natuurbeleid voor deze soorten waar nodig bij te sturen en om de uitvoering effectiever te maken.

Zeldzame soorten 
Uit de resultaten van 2023 blijkt dat er enkele soorten zijn aangetroffen die inmiddels zeer zeldzaam zijn in de provincie Utrecht, zoals de watersnip en grote karekiet. Ook zijn zeldzame soorten aangetroffen die de laatste jaren juist weer in aantal toenemen in Nederland en die de komende jaren dus misschien vaker worden aangetroffen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de roerdomp, raaf en middelste bonte specht.

Verschillende onderzoeken voor betrouwbaar beeld
De provincie houdt via verschillende onderzoeksprogramma’s in de gaten te houden dat alle inspanningen voor de natuur ook iets opleveren. En dat subsidies goed worden besteed. De basis is de jaarlijkse inventarisatie van de Utrechtse natuur. Sinds 1975 onderzoekt de provincie ieder jaar zo’n 10 procent van het landelijk gebied op de aanwezigheid van flora en fauna. Zo ontstaat een goed beeld van de variatie aan planten en dieren en de verspreiding van deze soorten over de provincie.

Meer informatie staat op de site van de provincie Utrecht.