Uniek karakter fruitbomen in vilt gevangen

IJSSELSTEIN • IJsselstein beschikt over een bijzondere collectie fruitbomen. Er bevinden zich meer dan 1000 soorten in de stad, waarvan er 280 zelfs uniek zijn in de wereld. Dit inspireerde viltkunstenaar Karen Bruinsma tot een kunstproject.

Wie geniet er niet van de vele boomgaarden die IJsselstein rijk is? In het voorjaar staan ze uitbundig in bloei, later in het jaar volgt de oogst waarvan iedereen mag plukken. Minder bekend is, dat de IJsselsteinse fruitcollectie uniek is in Europa.

 De collectie omvat maar liefst duizend soorten fruitbomen die je zomaar in het openbaar groen kunt zien staan. Textielkunstenares Karen Bruinsma raakt door een bezoek aan de boomgaarden in Zenderpark onder de indruk van de vele soorten, en vooral van de manier waarop dit is vastgelegd: iedere boom heeft een eigen naambordje en nummer. Deze registratie onderstreept voor haar het belang van de collectie. “Een kostbaar archief.” Als ze ontdekt dat ook ieder blad een eigen ‘vingerafdruk’ heeft, ontstaat het idee van een kunstproject waarmee ze de collectie op een andere manier zichtbaar wil maken.

Bladeren

De werktafel in haar atelier ligt vol bladeren en prints. Het creatieve proces is in volle gang. Karen vertelt enthousiast over haar project: “Ieder mens heeft een unieke vingerafdruk, en datzelfde geldt voor een boom. Elk blad heeft een eigen, unieke structuur. Dat vind ik een fascinerend gegeven. Met mijn project probeer ik dit zichtbaar te maken.”
Dat is geen simpel proces. Het begint met het verzamelen van de bladeren. Inmiddels zijn dat er vijfhonderd. “Die gaan stuk voor stuk in een eigen enveloppe met boomnummer en omschrijving.” Dan begint de techniek.

Ecoprinten

Eerst maakt ze de structuur van de bladeren zichtbaar met behulp van natuurlijke beitsen zoals aluin en ijzer. ‘’Dit zorgt ervoor dat de groene en gele kleuren en de fijne nervenstructuren van het blad zichtbaar worden. Hiermee bedruk ik een wollen label.” Dit proces heet ecoprinten. Vervolgens krijgt ieder label een nummer, en worden de namen van het fruit op de wol geborduurd. Daar zijn nog handen voor nodig. Karen hecht veel waarde aan het gezamenlijk proces. “Iedereen die om kan gaan met naald en draad nodig ik van harte uit om mee te doen!”

Paplepel

De liefde voor de natuur is haar min of meer met de paplepel ingegoten. Ze groeit op in de fruitteelt en de bloemensector. Haar opa en oma bezaten een aantal fruitboomgaarden in de Betuwe. “Ik heb daar als kind veel tijd doorgebracht.” Haar vader is één van de eersten in Nederland die zich bezighoudt met biologische bestrijdingsmiddelen. Zelf is ze in het verleden bloembindster geweest in een biologische binderij bij Amelisweerd. Ook werkt ze ruim 25 jaar in de zorg, maar in 2008 kiest ze ervoor om zich als viltster en textielkunstenares volledig aan haar textiele werkvormen te wijden. Ze krijgt les van vele internationale viltkunstenaars en volgt diverse cursussen en opleidingen op dit gebied. Karen exposeert regelmatig in binnen- en buitenland. “En in mijn eigen atelier aan huis geef ik lessen en workshops in vilten en borduren.”

Internationale belangstelling

Het kunstproject is verbonden met het inwonersinitiatief ‘Klimaat Neutraal IJsselstein’ (KNIJ). Deze groep trekt zich het lot van de IJsselsteinse fruitcollectie aan, en is sinds 2017 bezig om de volledige collectie in kaart te brengen. Dit gebeurt in samenwerking met vele vrijwilligers en betrokken experts. Vanuit binnen- en buitenland is er interesse voor de bijzondere fruitcollectie. Op 7 september kwamen fruitexperts vanuit alle delen van Nederland naar IJsselstein om de soorten appels en peren te determineren. Dit geeft goed aan hoe bijzonder de IJsselsteinse collectie is. De fruitcollectie heeft sinds kort een website met veel informatie en fotomateriaal. Ook alle informatie over het kunstproject van Karen Bruinsma is hier te vinden. www.fruitcollectieijsselstein.nl 

Karin Doornbos