Adembenemende geschiedenisles

Onder grote belangstelling is zondagmiddag in de trouwzaal van het Stadhuis aan de Visbrug voor de 440e keer de Oudewaterse Moord herdacht. Historica Nettie Stoppelenburg nam de bezoekers, aan de hand van het in 1650 door Dirck Stoop gemaakte schilderij, mee op reis door het roemruchte verleden. Want als het gaat om de 80-jarige oorlog dan heeft Oudewater met zijn ‘Moord’ één van de oudste herdenkingen van Nederland

Oudewater - De aanwezigen werden getrakteerd in een soms adembenemende geschiedenisles met tal van herkenbare elementen. De 80- jarige oorlog, de Slag bij Heiligerlee en het Leidens Ontzet passeerden de revue. In de vroege ochtend van 19 juli 1575 ging een man uit Oudewater met zijn zoon uit vissen. Op de Damweg zagen zij in de verte een grote stofwolk, veroorzaakt door het leger van de Spanjaarden dat de stad naderde. Er werd gevochten om het fort bij de Rolaf, dat daarna door de Spanjaarden werd ingenomen. Zij bouwden er een brug over de Hollandsche IJssel en toen was het wachten op de kanonnen. Intussen omsingelde het Spaanse leger de stad. Het stadsbestuur had nog net op tijd boodschappers naar Gouda kunnen sturen met een brief voor de Prins van Oranje. Ze vroegen om huursoldaten en om de dijk door te steken zodat de Spanjaarden in de modder zouden zakken. Intussen haalde een groepje protestantse burgers de Sint Michaëlskerk leeg. Met beelden, priestergewaden en de kandelaars en kruisen hielden ze een spotprocessie over de muren van Oudewater. De katholieke Spanjaarden keken hun ogen uit naar die ketters. Nog erger was: de Prins van Oranje had geen geld om huursoldaten te sturen. En omdat het zomer was, hielp het niet om de dijken door te steken, want er was niet genoeg water in de rivier. Er kwam dus helemaal geen hulp. Maar de Spaanse kanonnen, die kwamen wel. Zij veroorzaakten een bombardement op de stad, ter hoogte van waar nu de begraafplaatsen liggen. Met heel veel vernielingen, moord- en doodslag en brandstichting werd een groot deel van Oudewater verwoest. De Spanjaarden verbleven er ongeveer een jaar eer zij weer vertrokken. Veertig Jaar na dato hebben tellingen uitgewezen dat er 321 overlevenden waren.

De meeste bezoekers aan deze herdenking waren inwoners van Oudewater. Ook loco burgemeester Bob Duindam woonde de herdenkingsbijeenkomst bij. Zo ook de familie Engelsman uit Krimpen aan den IJssel. Zij hadden op Radio Utrecht gehoord van deze herdenking en waren hierin erg geïnteresseerd. Dat was ook de bedoeling van de familie Van Dijk uit Oudewater, die speciaal hiervoor vrienden uit Den Bosch hadden meegenomen. Zij kwamen wel een uur te laat, omdat in het AD het tijdstip van de herdenking op 13.00 uur stond aangekondigd. Maar Nettie Stoppelenburg, net terug uit Canada en gehinderd door een lichte jetlag, was zo vriendelijk voor hen een verkorte versie van het verhaal te vertellen.