Incontinentiedemocratie

Dit is een leuk woord voor een spelletje scrabble of een kruiswoordpuzzel. Ik heb het niet helemaal zelf verzonnen; het is afgeleid van de term inquisitiedemocratie, die onlangs voorbij kwam in het programma Buitenhof. De inquisitie was een kerkelijke rechtbank in de tijd dat de katholieke kerk er nog IS-praktijken op na hield. Met inquisitiedemocratie wordt de bij onze volksvertegenwoordigers ingesleten gewoonte aangeduid om bij misstanden onmiddellijk een zondebok aan te wijzen. Daardoor wordt de inhoud overschaduwd door discussies over de positie van een tot aftreden te dwingen bewindspersoon.

Van koppen laten rollen tot lekken en zeiken

De nadruk ligt op het laten rollen van koppen, zonder te leren van fouten en zonder te kijken naar oorzaken en achtergronden. Denk aan de Toeslagenaffaire: de betrokken bewindspersonen werden onder vuur genomen zonder één woord over de noodzaak van scherper toezicht op uitkeringsfraude. In het verlengde van inquisitiedemocratie ligt incontinentiedemocratie: een vorm van politiek bedrijven die vooral wordt bepaald door lekken en zeiken, waarbij degene die lekt altijd buiten schot blijft: het recente Kamerdebat over de uitgelekte ministerraadnotulen. Voor de duidelijkheid: effectief landsbestuur staat of valt met vertrouwelijkheid van ministerraadvergaderingen, om vrijuit te kunnen brainstormen. Volgens mij moet de klikspaan naar het schavot en niet de minister(s). Maar onze Kamerleden hebben daar geen boodschap aan en veinzen liever verontwaardiging bij de interruptiemicrofoon. Er zijn overeenkomsten tussen de Haagse politieke arena en onze eigen IJsselsteinse gemeentelijke boksring. Gezien het aantal in de laatste jaren gesneuvelde wethouders is het hier bijna een mini-inquisitie. Ik mag hopen dat het met de incontinentie nog een beetje meevalt.

DE IJSSELSTEINSE COLUMN | RINUS VERWEIJ