Museum De Knoperij gaat NUTS

Zo’n eeuw geleden vonden een aantal revolutionaire ontwikkelingen plaats die het leven van de bevolking ingrijpend veranderden want met de komst van elektriciteit, gas, waterleiding en riolering werd het leven een stuk comfortabeler.

Montfoort - We kunnen het ons niet voorstellen, leven zonder elektriciteit of stromend water. De aanleg van riolering was baanbrekend en een enorme verbetering voor de hygiënische omstandigheden. Erik Vergeer van het expositieteam: “In 1904 constateerde de Gezondheidscommissie grote gezondheidsrisico’s door vervuild drinkwater en gebrek aan goede riolering. Er was geen drinkwaterleiding. Het water werd uit de Hollandse IJssel of de sloot gehaald. Dat was erg onhygiënisch want ook het afvalwater werd daarin geloosd. Kindersterfte was hoog en tyfus, cholera en difterie kwamen veelvuldig voor. In 1923 werd, gelijk met de demping van de stadshaven (langs de huidige Havenstraat, het eerste betonnen riool aangebracht.” In 1925/26 wordt het gemeentelijk waterbedrijf opgericht en ondergebracht bij de gemeentelijke gasfabriek aan de Julianalaan. Toen pas beschikte men voor het eerst over kwalitatief goed water. Later wordt het pompstation verplaatst naar de Blindeweg. Ook hier komt het water van grote diepte en is ca. 1000 jaar oud.” In 1911 wordt de nieuwe gasfabriek in gebruik genomen en Montfoort baadde plots in een zee van licht. De vuile petroleumlampen gingen de deur uit en gaslampen kwamen hiervoor in de plaats. Er waren meteen 2 grote afnemers: de tuchtschool en het Anthoniuspension. De rest van de bevolking deed wel de petroleumlamp de deur uit, maar van de oude vertrouwde kolenkachel deden ze geen afstand.” Precies 100 jaar geleden zorgde de PUEM voor elektriciteit in Montfoort. Dat was wel even wennen en er werd zelfs cursus gegeven hoe je elektrisch moest koken of stofzuigen. Lex van Wijk: “Tal van interessante voorwerpen, voor een groot deel uit de eigen Oudheidkamer, zijn in de etalage te bewonderen. Enorme schakelpanelen, petroleumlantaarns, een oude gasmunt van 2,5 cent en een mooie poepdoos.”

Door alle coronamaatregelen kan Stadsmuseum De Knoperij helaas nog steeds haar deuren niet openen maar u kunt wel een groot deel van van de tentoonstelling door de etalageruiten bewonderen. Ook is deze ’s avonds verlicht.
De expositie over de aanleg en het gebruik van gas, water en elektra duurt nog tot einde mei. De gast-tentoonstelling over ‘60 jaar Zwembad Montfoort’ is nog tot 1 mei te bezichtigen.

100 jaar na aanleg van water, gas en elektra

Slechts 100 jaar geleden begon hier een wereld van verschil

Paul van den Dungen